«ՑԱՎՈՔ, ՔԻՉ ՉԵՆ ԱՅՆՊԻՍԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ՈՐՈՆՔ ՀԵՏԱՔՐՔՐՎԱԾ ԵՆ ՄԻԱՅՆ ԻՐԵՆՑ ԳՐՊԱՆՆԵՐԸ ԼՑՆԵԼՈՒ ԽՆԴՐՈՎ»

«Իրատես de facto»-ի հյուրը ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի գլխավոր տնօրեն ՌԱԼՖ ՅԻՐԻԿՅԱՆՆ է: Նրա հետ զրույցն անդրադարձ է իր ղեկավարած ընկերության և «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի համագործակցությանը, հովանավորչական այն գործընթացին, որի արդյունքում կայացել և շարունակական ընթացք է ձեռք բերել երևանյան ամենակարևոր կինոիրադարձությունը:
-Պարոն Յիրիկյան, տարիներ առաջ, երբ «Ոսկե ծիրանը» կանգնած էր փակվելու վտանգի առջև, ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը դարձավ «Ոսկե ծիրանի» հովանավորը, և ինչպես բազմիցս նշել է փառատոնի գլխավոր տնօրեն Հարություն Խաչատրյանը, ոչ միայն ֆինանսապես, այլև բարոյապես ամուր նեցուկ եղաք փառատոնի համար: Ի՞նչ դրդապատճառներ ունեիք այս քայլին գնալու համար:
-Միայն «Ոսկե ծիրանը» չէ, որ հովանավորում ենք: Բայց բացատրեմ, թե ինչու հատկապես հովանավորեցինք «Ոսկե ծիրանը»: Որևէ ծրագիր հովանավորելիս, դրա կողքին կանգնելիս մարդը պետք է գիտակցի, թե ինչքան է այդ ծրագիրը նպատակային, ինչ առաքելություն է հետապնդում: Այս առումով «Ոսկե ծիրանը» յուրահատուկ է: Սա միայն կինոփառատոն չէ, միայն կինոյին, արվեստին ծառայող ծրագիր չէ: «Ոսկե ծիրանը» յուրահատուկ դեսպանի դեր է կատարում և ներկայացնում է մեր երկիրը, լսելի դարձնում մեր երկրի անունը: Կարող եմ ասել, որ այն մեր երկրի «ապրանքանիշն» է արտասահմանում: Եվ տարեցտարի «Ոսկե ծիրանի» համբավն ավելի հզորանում է: ՈՒ իր անունով հզորացնում է մեր երկրի անունը:
-Այսինքն` փառատոնը հովանավորելն առավելապես պայմանավորված է հայրենիքի՞ հանդեպ սիրով, հայրենիքի շահի՞ն նպաստելու մղումով և ո՞չ հատկապես կինոարվեստի նկատմամբ տածած շահագրգիռ մոտեցմամբ:
-Չեմ ցանկանում հատուկ ընդգծել, թե դա հայրենիքին ծառայելու համար է: Միշտ էլ ասել ու ասում եմ, որ ընկերությունը միայն գումար աշխատելու, շահույթներ ունենալու համար չի կոչված: Ընկերությունն ունի որոշակի պատասխանատվություն և պարտականություններ: Սրանից բխում է կորպորատիվ պատասխանատվության գաղափարը: Այդ պատասխանատվություններից մեկն էլ այն է, որ ընկերությունը, աշխատելով երկրում, գտնվելով երկրի տնտեսական ոլորտի մեջ, պետք է ամեն բան անի, որ զարգացնի տվյալ երկիրը, խթանի ընդհանուր գործընթացների զարգացումը, որի արդյունքում ընդհանուր գլոբալ զարգացման կգնան երկիրը, միջավայրը, տնտեսությունը, ժողովուրդը, հասարակությունը: Միանշանակ է, որ եթե որևէ երկրի անուն ավելի հաճախ լսվի դրսում, եթե օտար երկրները տեղյակ լինեն այդ երկրի մասին, ավելի հետաքրքրված կլինեն այդ երկրով, և դա փոխադարձ դրական հետևանքներ կունենա: Օտար երկրներից մարդիկ կսկսեն այցելել մեզ, ներդրումներ կանեն: Դա ճանապարհ կբացի շատ զարգացումների համար, և այդ զարգացումները կներառեն ոչ միայն տնտեսությունը, բիզնես միջավայրը, այլև ուրիշ ոլորտներ, ինչպես, ասենք, կրթությունը, բնապահպանությունը, արվեստը: Մենք այս սկզբունքներով ենք գնահատում, ընտրում մեր կողմից հովանավորվող ծրագրերը, մասնավորապես` «Ոսկե ծիրանը»: Եվ սա ծառայում է իբրև պլատֆորմ, որի վրա բարձրանում է կինոարվեստը: Կինոարվեստի առջև դարպասներ են բացվում: «Ոսկե ծիրանը» տարբեր ուղղվածության արժեքներ ու կարևորություններ ունի, բայց ամենախոր գաղափարն այն էր, որի մասին արդեն ասացի:
-Այս տարի կինոփառատոնի բացման արարողության ժամանակ Հարություն Խաչատրյանը բարձրաձայն երազեց հազարտեղանոց կինոդահլիճ ունենալու մասին, քանի որ հյուրերից շատերը կանգնած էին ոտքի վրա: Եթե այդ ամենը դրվի կոնկրետ հիմքերի վրա, Դուք կնպաստե՞ք, որ կառուցվի այդպիսի կինոդահլիճ:
-Այստեղ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի աջակցել-չաջակցելու հարցը չէ, որ պիտի շեշտադրել: ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը մեր երկրում գործող միակ ընկերությունը չէ: Կան շատ ուրիշ ընկերություններ, որոնք երբեմն ինչ-որ սահմանափակ լումա ներդնում են տարբեր ծրագրերի մեջ: Եվ ցավոք, քիչ չեն այնպիսի ընկերությունները, որոնք հետաքրքրված են միայն իրենց գրպանները լցնելու խնդրով: Նրանք ոչ էլ ցանկանում են մտածել իրենց գրպանների սահմաններից դուրս: Ձեր նշած խնդիրը, որ բարձրացվեց կինոփառատոնի բացմանը, ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի խնդիրը չէ: Դա խնդիր է, որով պետք է զբաղվեն համապատասխան լիազորություններ ունեցող մարդիկ, որոնք կոչված են նստելու ու մտածելու մշակույթի, արվեստի, մասնավորապես` կինոարվեստի զարգացման ուղիների, հնարավորությունների, գործընթացն առաջ մղող բաղադրիչների մասին, որի արդյունքում կարելի կլինի հասնել որոշակի մակարդակի: Այն, ինչ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ն արդեն անում է «Ոսկե ծիրանի» համար, կարծում եմ, բավարար է: Դա ավելին է, քան որևէ մեկն անում է «Ոսկե ծիրանի» կամ որևէ այլ փառատոնի համար: Մեր ցանկում միայն «Ոսկե ծիրանը» չէ: Մենք ունենք շատ ծրագրեր, որոնք միայն մշակութային չեն: Ժամանակին խոստացվեց «Ոսկե ծիրանի» ժողովրդին, որ ինչ-որ լուծում կտրվի կինոդահլիճի խնդրին: Գուցե մի փոքր սպասել է պետք: Տեսնենք, թե ինչ կլինի:
-Նպատակահարմա՞ր է Երևանում ունենալ այդ մեծության կինոդահլիճ, մենք ունե՞նք այդ քանակությամբ կինոսիրող: Ըստ իս` մեր հասարակությունն օտարված է մեծ զանգվածներով կինո դիտելու սովորույթից, մի բան, որ շատ ընդունված էր մեզանում խորհրդային տարիներին:
-Հիմա Հայաստանը խորհրդային տարիների Հայաստանը չէ: Հիմա այստեղ կան շատ սփյուռքահայեր: Սա կարևոր հանգամանք է: Երբ սփյուռքահայը գնում է կինոթատրոն և տեսնում, որ ցուցադրվող ֆիլմերի մեծ մասը ռուսերեն է, դա իր համար դժվարություն է առաջացնում: Բայց եթե հատուկ քաղաքականություն մշակվի, որպեսզի մարդն ունենա ընտրություն` կինոդահլիճներում ցուցադրվող ֆիլմերը դիտելու հայերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, համոզված եմ, որ հազարտեղանոց դահլիճը կարող է անգամ փոքր լինել: Որովհետև կան տարբեր տարիքի և հետաքրքրության կինոսիրողներ` սկսած հենց մեր ընտանիքից: Երբ կինս ցանկություն է հայտնում կինո նայելու, մենք հավանություն ենք տալիս այդ ցանկությանը, բայց հետո անդրադառնում ենք այն հարցին, որ եթե ֆիլմը հայերեն չէ, ռուսերեն է, ուրեմն ոչինչ չենք հասկանալու, ուստի գերադասում ենք չգնալ: Բայց եթե այս և որոշ այլ խնդիրներ կարգավորվեն, այդ դահլիճի գոյությունը, կարծում եմ, կարդարացվի:
-Փաստորեն, Դուք և Ձեր ընտանիքի անդամները կինոսիրողներ եք: «Ոսկե ծիրանն» իր փառատոնային ծրագրերով բավարարո՞ւմ է Ձեր ճաշակը:
-Ես այդ հարցին չեմ կարող հստակ պատասխանել, որովհետև դրա համար պետք է հետևած լինեմ ցուցադրվող ֆիլմերին, այնինչ այդ հնարավորությունը չեմ ունեցել: Ժամանակը չի բավարարում, որ նստեմ ու կինո նայեմ: Իհարկե, իմ աշխատակազմը նայում է, զեկուցում, ներկայացնում տեսածի մասին իր կարծիքը: Ես էլ տեսնում եմ ֆիլմերի ցանկը, գիտեմ, թե ինչ է ցուցադրվում փառատոնի օրերին: Կան ֆիլմեր, որ ինձ չեն հետաքրքրում, որովհետև ամեն մարդ իր անհատական ճաշակն ունի: Բայց անհրաժեշտ է, որ լինի ֆիլմերի հարուստ տեսականի, որը կարողանա բավարարել տարբեր ճաշակներ: Հասարակության մի մասը կարող է սիրել կատակերգություն, մյուս մասը` դրամա, մեկին կարող են դուր գալ «էքշըն» ֆիլմերը, մյուսին` մելոդրաման, ոմանք փաստագրական, գիտահանրամատչելի ժանրերն են գերադասում: ՈՒրեմն պետք է հաշվի առնել բոլորի ճաշակը և ցուցադրել ֆիլմերը ոչ թե մեկ, այլ բազմաթիվ կինոթատրոններում:
-Յուրաքանչյուր գործարար որևէ քայլ անելիս հաշվարկում է իր հետադարձ շահը: Ո՞րն է ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի շահը «Ոսկե ծիրանը» հովանավորելու պարագայում:
-Այստեղ այնքան էլ էական չէ շահի խնդիրը: Միանշանակ է, որ կա ապրանքանիշի խնդիրը: Փառատոնի օրերին, իհարկե, անընդհատ հնչում է ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի անունը: Սա դրական ազդեցություն ունի ապրանքանիշի վրա: Բայց, մյուս կողմից, կա մեր համընդհանուր շահը, այն է, որ մեր երկրի անունն ավելի լավ հնչի, ավելի լավ դիտվի արտասահմանից: Շահը կամ նպատակը, ինչպես ես բազմիցս ասել եմ ու հաճախ կրկնում եմ դասախոսությունների ժամանակ, հետևյալն է. եթե մենք ապրում ենք, սիրում ենք մեր ինքնությունը, ուրեմն պետք է ծառայենք այդ ինքնությանը: Իսկ ծառայելու ձևերից մեկն էլ այս է` ներդնել կարողությունը, հատկացնել հնարավոր ներուժը` խթանելու համար այն գործընթացները, որոնք վերջին հաշվով ծառայում են մեր գերագույն ապրանքանիշին` մեր երկրին:
Հարցազրույցը` Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ